Algemene Informatie
Gelezen boek: Joe Speedboot, Tommy Wieringa
Plaats van uitgave: Amsterdam 2011
Druk: 44e
1e uitgave: 2005
Pagina’s: 316
Genre: Roman
Samenvatting
Het boek gaat over Fransje, die na een ernstig ongeluk lange tijd in coma lag. Het boek begint op het moment dat Fransje wakker wordt en in het ziekenhuis ligt. Daar hoort hij over een nieuwkomer in zijn woonplaats Lomark: Joe Speedboot, een jongen die Lomark heeft wakkergeschud. Hij kwam lomark binnen door met een auto het huis van de familie Maandag binnen te rijden. Bij dit ongeluk kwam zijn vader om. Joe houdt van andere dingen dan de gemiddelde Lomarker, hij maakt bommen waar de andere bewoners bang voor zijn.
Fransje mag het ziekenhuis uit, maar kan alleen zijn rechterarm gebruiken, de rest van zijn lichaam is
verlamd. Hij moet dus gebruik maken van een rolstoel. Ook spreken kan hij niet meer na het ongeluk. Fransje is gefascineerd door Joe, en wil graag zijn vriend zijn. Helaas heeft Joe al een vriend gevonden, Christof, wiens huis hij de eerste dag binnenreed. Na een tijd sluit Joe ook vriendschap met Engel. Fransje volgt het driemanschap in zijn rolstoel, en schrijft alle gebeurtenissen die hij ziet en meemaakt op. Het is ook op school dat Joe een bom legt, die niet naar behoren werkt en zo zijn halve hand er af blaast; Joe is een aantal weken niet op school.
Ondertussen is Fransje ook weer naar school gegaan, hij moet het jaar overdoen vanwege het ongeluk en komt zodoende bij Joe, Engel en Christof in de klas. Het is ook op school dat Joe een bom legt, die niet naar behoren werkt en zo zijn halve hand er af blaast; Joe is een aantal weken niet op school.
Na een tijdje komt er nog iemand anders naar Lomark, Picolien Jane, afgekort tot PJ, een meisje uit Zuid-Afrika wat Fransje aanbidt. Het gerucht gaat dat PJ’s moeder nudist is, en de jongens (behalve Joe ) willen dit zien, waarop Joe bedenkt dat ze een vliegtuig moeten bouwen, om haar zo te kunnen zien. Frans is blij dat hij ook een handje kan helpen bij de bouw van het vliegtuig, hij buigt de ribben voor het vliegtuig met zijn razendsterke arm.
Wanneer de moeder van Joe terug is van een reis uit Egypte heeft ze daar een nieuwe vriend ontmoet, die ze naar Nederland haalt. Joe doopt hem Papa Afrika. Andere gebeurtenissen die plaatsvinden zijn de eerste vlucht van het vliegtuig, de eerste stapjes van Frans na het ongeluk, en fransje die met ‘zijn nieuwe liefde’ kennismaakt, namelijk de verlossing van alcohol. Hierdoor verminderde zijn spierspanning waardoor de spasmen afnamen.
Joe besluit dat ook Fransje een vlucht in het vliegtuig mag maken, wat ijskoud is. Ondertussen bouwt papa Afrika een boot, en zijn de jongens bezig met de voorbereidingen voor hun eindexamen.. Nadat ze allemaal zijn geslaagd, PJ inclusief, verzint Frans’ vader een nieuwe bezigheid voor hem: het persen van briketten, voor in de kachel. Joe en Engel gaan naar de kunstacademie, waar Joe hoge ogen gooit met zijn vliegtuig. Christof gaat rechten studeren, en PJ letterkunde.
Papa Afrika laat zijn afgemaakte Feloek te water, en keert nooit meer terug, Regina is kapot van verdriet, en Joe meent dat Papa Afrika gewoon terug is naar zijn land, gedreven door heimwee. Joe vindt zijn studie aan de kunstacademie maar niets, na korte tijd heeft hij er geen zin meer in, en zocht hij PJ in Amsterdam op, zwaar stoned komt hij bij haar binnen. Ondertussen heeft PJ een relatie met een psychotische schrijver, Arthur Metz. Joe komt na een kortstondig verblijf bij PJ terug naar lomark waar hij stenensjouwer wordt, en na een korte tijd shovelmachinist.
In het voorjaar komt de kermis, met een muizenstad die Frans vergelijkt met Lomark ‘dat meurende nest waarin we tot elkaar waren veroordeeld tussen de rivier enerzijds en de toekomstige geluidsmuur anderzijds’. Joe komt met het idee dat Frans moet gaan armworstelen, hij zal dan de manager van hem worden. Fransje heeft eerst helemaal geen zin in al deze plannen, en ze raken naar de achtergrond verdreven. Op een dag komen Joe en PJ bij Frans langs, PJ ziet de dagboeken en wil ze lezen; deze aandacht van PJ bevalt Fransje goed. De week daarna neemt Joe Frans weer mee voor een ritje, naar de sloperij, waar Fransje tot afgrijzen van zijn vader alle geperste briketten opgestapeld ziet liggen.
Ontgoocheld door deze teleurstelling besluit Frans het armworstelen te proberen, hij gaat in training, en oefent op Hennie, de ‘sterke man’ uit het dorp. Het eerste toernooi waar ze aan mee doen is in luik, waar hij eerst door zijn tegenstanders niet serieus genomen wordt, maar toch tot de finale komt, waar hij verliest, maar toch vijfduizend gulden binnenhaalt. Thuis begint Fransje weer met trainen, hij kan nog veel vooruitgang boeken, en is geprikkeld door zijn optreden in luik. Hij denkt vaak aan PJ, die weer terug is in Lomark, omdat haar vriend de schrijver haar slaat. Door de training van zijn arm is Fransje gestopt met het schrijven van zijn dagboeken, hij stelt dat hij een man van de daad geworden was. PJ komt gehavend langs en Frans vraagt haar mee naar een armworsteltoernooi in Rostock. Zo kwam het dat PJ mee ging naar het toernooi, waar hij onder haar toeziend oog, de wedstrijd won. Hierna blijven ze nog een nacht in Rostock in een hotel, waar Joe ’s nachts naar PJ’s kamer gaat. ‘voor haar had ik het toernooi gewonnen- en Joe nam de hoofdprijs.’ Frans is woest, en ziet Joe als een verrader. Joe blijkt echt verliefd op haar te zijn, en vertelt zijn gevoelens over PJ regelmatig aan Frans.
In de tijd dat Joe iets heeft met PJ werkt hij aan een shovel, hij wil namelijk meedoen aan ‘de Parijs-Dakar’, een rally, met zijn shovel.
Terwijl de drie in Halle zijn voor een toernooi, bereikt hun het bericht dat Engel dood is. Ze gaan direct terug naar Lomark en horen ze dat hij is gestorven door een hond die op zijn viel. Door de dood van Engel worden Christof, Joe en Frans weer teruggebracht naar de driepuntsverhouding van hun jeugd. Frans merkt op de begrafenis dat ook Christof jaloers is op Joe vanwege PJ.
OP een dag, als Frans naar de tv kijkt, ziet hij een interview met PJ’s voormalige vriend, die een boek heeft geschreven over een vrouw, Tessel genaamd. Dit is een verwijzing naar de achternaam van PJ, Eilander. Het boek blijkt eigenlijk over PJ te gaan, het beschrijft de leegheid die ze wil verjagen met boulimische vraatzucht en verleiding. Haar relatie met hem beschrijft hij als een verlangen van haar om de muze van een schrijver te zijn, om haar eigenwaarde te herstellen. Frans is razend nieuwsgierig naar het boek, wanneer hij weet dat het over PJ gaat, en besluit het te gaan lezen.
Hij leert de achtergrond van PJ kennen, ze was dik, waardoor ze een weerzin tegen haar lichaam ontwikkelde. De emigratie naar Nederland gebruikte ze als een nieuwe start, ze viel af, en aangekomen in Lomark werd ze door iedereen knap gevonden. Maar haar zelfbeeld was voorgoed negatief, ze ontwikkelde boulimia. In feite wordt ze in het boek als een monster omschreven, ‘een volmaakt prachtig, gewetenloos monster.’ Wanneer Arthur Metz er achter kwam dat PJ met andere mannen naar bed ging, begon hij haar te mishandelen.
Ontgoocheld over het nieuwe beeld wat hij van PJ kreeg, zegt Frans tegen Joe dat ook hij het boek moet lezen, zodat hij weet waar hij nou eigenlijk mee om gaat. Joe weigert, en wil dat PJ mee gaat naar een belangrijk worsteltoernooi, ook de beste armworstelaar ter wereld zal daar aanwezig zijn, Islam Mansur. Na een aantal gewonnen wedstrijden is het eindelijk zover, de wedstrijd tegen Mansur, wie Frans bijna verafgoodde begint. Frans breekt echter in het gevecht zijn arm door de ontzettende kracht die erop uit wordt geoefend. In de plaats van het toernooi gebeurt er nog iets ingrijpends: PJ kijkt in Joe’s paspoort en leest zijn echte naam. Door zijn echte naam, die Achiel stephaan Ratzinger is, te weten, is Joe zijn enige geheim hem ontnomen, hebben ze hem kleiner gemaakt en van zijn waardigheid ontdaan.
Dichterbij gebracht doordat ze beiden Joe’s naam kennen, trekt PJ Frans op een dag af, wanneer ze zijn opgewondenheid opmerkt. Frans voelt zich enigszins schuldig tegenover Joe, maar toch blijft hij met haar omgaan; en wanneer Joe weg is, naar de Parijs-Dakar rally, laat hij haar de dagboeken lezen, waarin ze leest dat hij al heel lang verliefd op haar is. Ze wordt hier opgewonden van en ze gaan samen naar bed.
Ondertussen is Joe spoorloos verdwenen uit de woestijnrally. Frans weet beter, hij is op zoek gegaan naar papa Afrika bij Sharm-Al Sheikh. Joe komt pas na een tijd terug, en uit zijn suggestieve opmerkingen valt op te maken dat hij inderdaad bij Papa Afrika is geweest.
In het laatste deel van het boek wordt de balans opgemaakt: PJ wordt door Christof een keer meegevraagd naar een studentengala. Ook met Christof gaat ze naar bed, waarna ze uiteindelijk voor Christof in plaats van Joe kiest. Christof kan haar immers orde en zekerheid bieden, en daarnaast is ze zwanger. Op hun trouwdag gebeurt er nog iets opmerkelijks; terwijl PJ ontroerd is door haar huwelijkscadeau, een witte merrie, vliegt er een vliegtuig over met de tekst Hoer van de eeuw erop, gehaald uit het boek van Arthur Metz.
Frans gaat nog steeds met PJ naar bed, het kind zou zelfs van hem kunnen zijn, maar hiernaast kabbelt zijn leventje rustig voort.
De recensie
Joe Speedboot het boek van Tommy Wieringa. Tommy Wieringa heeft dit boek fantastisch geschreven, het is voor vele prijzen genomineerd en enkele van deze prijzen zijn dan ook daadwerkelijk aan het boek toegewezen. Tommy Wieringa is een succesvol schrijver en zijn boeken ontvangen ongelofelijk goede recensies. Joe Speedboot is er zeker één van, het is een boek met een bijzonder verhaal, door verschillende mensen wordt het beschreven als aangrijpend maar toch met een vleug sarcasme waardoor je nooit zal denken dat het een zielig verhaal is. Het boek werd mij aanbevolen door een klasgenoot die het in één ruk heeft uitgelezen. Mijn verwachtingen waren erg hoog hierdoor.
Toen ik kennis maakte met de verhaallijn vond ik het nogal bizar. Ik dacht hoe komt iemand hierdoor. Uiteindelijk bleek het een vreselijk inspirerend verhaal te zijn. Een jongen die niets meer kan dan zijn ene arm bewegen blijft toch een vrolijke jongen die een bijzondere vriendschap opdoet met Joe. Ik vind dit zeker een aanrader voor iedereen die een boek wil lezen en daar het liefst helemaal in wordt gezogen. Tommy Wieringa heeft dit boek zo mooi geschreven met volle zinnen waardoor het lijkt alsof je het hele verhaal zo voor je kan zien om het witte doek. De emoties worden zo goed overgebracht dat je er inderdaad helemaal in wordt gezogen en het een echte page-turner is. Door het sarcasme en alle avonturen die er beschreven worden die Fransje beleeft zal het geen echte tranentrekker zijn. Ik vind dat persoonlijk heel fijn. Natuurlijk is het een zielig verhaal, maar doordat Joe verschillende dingen bedenkt komt er toch ook vreugde en blijdschap bij kijken. Ik wil maar zeggen dat het geen boek is dat continu vreselijk zielig is.
Het boek is zeker te weten een aanrader. Alle geruchten die ik erover heb gehoord zijn zeker waar. Lees wat recensies en je weet wat ik bedoel. Het is een boek over vriendschap, verdriet maar ook is het heel inspirerend dat je toch moet leren roeien met de riemen die je hebt. Indrukwekkend is een goed woord om dit boek te beschrijven. Ik hoop dat iedereen het met net zoveel plezier zal lezen als dat ik dat heb gedaan.
